Thời Pháp thuộc 1858-1945

Thời kỳ vô tiền khoáng hậu trong lịch sử Việt Nam khi dân tộc ta có dịp va chạm và từ đó dần làm quen với nền văn minh xa lạ của Tây Âu, cho dù cuộc gặp gỡ diễn ra trong một hoàn cảnh khá bi đát cho phía Việt Nam. Bắt đầu từ tiếng pháo hạm của liên quân Pháp – Tây Ban Nha vào cảng Đà Nẵng năm 1858, nước Việt Nam dưới triều nhà Nguyễn dần mất chủ quyền và trở thành xứ thuộc địa của đế quốc Pháp suốt gần một thế kỷ cho tới năm 1945.

Từ năm 1887, nước Việt Nam trở thành một phần của Liên Bang Đông Dương thuộc Pháp, sau này mở rộng ra bao gồm lãnh thổ của Việt Nam, Lào, Campuchia và một phần tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) ngày nay.

Tiền giấy 1 đồng Đông Dương (Nguồn: Wikipedia tiếng Việt)

Giai đoạn này cũng mang đến cho dân tộc Việt Nam hai thứ: Đạo Công giáo và bảng chữ cái La-tin.

Lễ phát huân chương cho quan lại Việt Nam thời Pháp thuộc (Nguồn: Wikipedia tiếng Việt)

Một tờ tuyên truyền được vẽ tại Hà Nội, 1942 (Nguồn: Wikipedia tiếng Việt)
Có 54 tác phẩm về giai đoạn Thời Pháp thuộc 1858-1945:
sách tư liệu
Phan Đình Phùng
Phát hành: NXB Tân Việt, Sài Gòn, 1950 (tái bản)
Tác giả: Đào Trinh Nhất
Người gửi: Kim Dung
Số trang: 288
Giới thiệu: Trong sự nghiệp mười năm "Cần Vương chống Pháp", Phan Đình Phùng luôn nêu cao tinh thần bất khuất, một lòng một dạ cứu nước, Cụ đã chiếm được lòng tin yêu của nghĩa quân và lòng kính mến của nhân dân. Giặc đem danh lợi ra mua chuộc Cụ nhưng thất bại. Chúng dùng vũ lực để uy hiếp tinh thấn, Cụ không sờn lòng. Chúng bắt thân nhân của Cụ, khai quật mồ mả tô tiên, Cụ không nản chí. Câu trả lời khảng khái của Cụ trước mặt tên Lê Kinh Hạp Tiễu phủ sứ, tay sai của giặc, khi hắn dọa bắn giết người anh ruột Phan Đình Thông và đào mả tổ tiên, đã nói lên khí tiết của một vị anh hùng dân tộc...
ĐỌC VÀ TẢI VỀ
góc nhìn
Phan Tây Hồ tiên sinh
Phát hành: 2016
Tác giả: Huỳnh Thúc Kháng
Người gửi: Ẩn danh
Số trang: 97
Giới thiệu: Cụ Mính-Viên Huỳnh-Thúc-Kháng viết về cụ Tây-Hồ, tưởng không phải nói nữa. Vì ngoài những lời phê bình chân xác, còn có những « dật sự » không ai biết được. Hai nhà tiền bối, ngoài chỗ đồng tâm, đồng chí, lại còn đồng châu, đồng quận, đồng song ; từ thuở thiếu thời trong các cuộc nhi hý cũng như học tập, đều có nhau, và ngày sau theo đuổi một chủ nghĩa cho đến ngày cái quan, hai Cụ vẫn như hình với bóng. Bản PHAN-TÂY-HỒ TIÊN-SINH LỊCH-SỬ này, cụ Mính-Viên thảo ra trong khi côi quạnh ở quê nhà tại làng Thạnh-Bình, sau ngày cụ Tây-Hồ từ trần, năm 1926...
VÀO ĐỌC
sách tư liệu
Tâm lý dân tộc An Nam
Phát hành: 1904
Tác giả: Paul Giran
Dịch giả: Phan Tín Dụng
Người gửi: Kim Dung
Số trang: 203
Giới thiệu: Công trình nghiên cứu Tâm lý dân tộc An Nam (Psychologie du Peuple annamite) được Paul Giran - một quan chức cai trị thuộc địa Pháp, xuất bản vào năm 1904 sau hơn ba năm thu thập và tích lũy quan sát ở Đông Dương, để phục vụ công cuộc thực dân của nước Pháp trên đất An Nam. Để hiểu thấu đáo “tâm hồn và thần minh” của người An Nam, Paul Giran, cũng như nhiều đồng nghiệp của ông, đã thâm nhập và sinh sống để học ngôn ngữ và hiểu người bản xứ. Qua đó, khắc họa nên đặc điểm quốc gia, sự tiến hóa lịch sử, trí thông minh, xã hội và chính trị An Nam...
ĐỌC VÀ TẢI VỀ
sách tư liệu
Đề Thám – con hùm Yên Thế
Phát hành: Nhà sách Khai Trí, Sài Gòn, 1961
Tác giả: Nguyễn Duy Hinh
Người gửi: Ẩn danh
Số trang: 134
Giới thiệu: Hoàng Hoa Thám tức Đề Thám là một lãnh-tụ cuối-cùng của phong-trào Cần-Vương. Người ta đã tin cậy vào Đề Thám và coi Đề Thám như một tướng-lãnh kỳ-tài chuyên môn về lối du-kích-chiến, đã tiếp-tục con đường đấu-tranh gian-khổ của Phan Đình Phùng. Đề Thám chết, cái thời oanh-liệt của phong-trào sĩ-tử Cần-Vương cũng chấm dứt theo. Tuy nhiên, trước Đề Thám có hàng vạn người đã ngã gục vì tranh-đấu cho sự mất còn của dân-tộc thì sau Đề Thám cũng còn có hàng vạn người khác nối gót theo, tiếp tục hi-sinh cuộc đời cho cách-mạng và vinh-quang của dân tộc, tuy rằng hình-thức đấu-tranh có khác hơn phần nào...
ĐỌC VÀ TẢI VỀ
góc nhìn
Thiếu tá Bát Lộ Quân Hồ Quang có phải là Chủ tịch Hồ Chí Minh?
Phát hành: 12/03/2021
Người gửi: Ẩn danh
Số trang: 5
Nguồn: Thời báo Văn học và Nghệ thuật arttimes.vn
Giới thiệu: Mất gần 8 năm (1938-1945) lăn lộn ở chiến trường Trung Quốc, còn bị tù đày và với các bí danh khác nhau, liệu Thiếu tá Bát Lộ Quân Hồ Quang có phải Chủ tịch Hồ Chí Minh?
VÀO ĐỌC
bài viết khoa học
Hồ Chí Minh không phải là tác giả “Ngục trung nhật ký”
Phát hành: 1988
Tác giả: Lê Hữu Mục
Người gửi: Hoan Lê
Số trang: 60
Giới thiệu: Giáo sư Lê Hữu Mục chứng minh rằng thi tập Ngục Trung Nhật Ký là từ một nhà thơ người Trung Hoa, phân tích từ các phương ngữ địa phương, cách phát âm để nối vận, và cách dùng chữ rất riêng của người Trung Hoa, và nhiều chứng cớ khác. Đặc biệt, GS Lê Hữu Mục nêu ra phân tích của GS Đặng Thai Mai và GS Lê Trí Viễn, tuy nằm trong guồng máy kềm kẹp của CS Miền Bắc nhưng vẫn khéo léo chỉ ra rằng tác giả thi tập “Ngục Trung Nhật Ký” không phải là ông Hồ Chí Minh.
ĐỌC VÀ TẢI VỀ
sách tư liệu
Chuyến đi Bắc Kỳ năm Ất Hợi 1876
Phát hành: 1881
Tác giả: Trương Vĩnh Ký
Người gửi: Kim Dung
Số trang: 32
Giới thiệu: Với tâm thế chủ động của kẻ lên đường vì chính “sự đi”, Trương Vĩnh Ký đã thu nhận được nhiều điều lý thú và đưa vào trong thiên du ký. Trong đó, ông đặc biệt chú ý tiếp cận và ký chép kỹ càng về những cuộc tiếp xúc với các nhân vật ở địa phương, các phong tục tập quán và các danh lam thắng tích… đã được tận mắt chứng kiến. Dường như đây cũng chính là những dạng du lịch phổ biến nhất của lữ hành đương đại; được khái quát thành các thuật ngữ có tính chất chuyên ngành như tham quan học tập (study tour), du lịch văn hóa (cultural travel), du lịch sinh thái (ecology travel). Cách tiếp cận đối tượng, cách hành xử trong từng tình huống cụ thể của họ Trương gợi ý cho ta nhiều điều thú vị.
ĐỌC VÀ TẢI VỀ
clip lịch sử
Việt Sử toàn thư – từ thượng cổ đến hiện đại (Audio)
Phát hành: 03/09/2021
Tác giả: Phạm Văn Sơn
Người gửi: Tùng Nguyễn
Thời lượng: 28 phút 46 giây
Nguồn: Kênh Youtube Việt Sử
Giới thiệu: Xin trân trọng giới thiệu bộ Việt Sử toàn thư của sử gia Phạm Văn Sơn bản audio do Việt Sử team thực hiện nhằm góp phần làm sống lại một trong các bộ sử hiếm hoi viết về toàn bộ lịch sử Việt Nam từ thời thái cổ đến thời Pháp thuộc. Tác phẩm có rất nhiều chi tiết giá trị để cho hậu thế tham khảo. Nó là một trong các bộ sách được tác giả viết dành riêng cho các bạn đọc không chuyên về sử, các em học sinh trong các trường phổ thông... trước năm 1975 tại miền Nam, là phiên bản rút gọn của bộ Việt Sử tân biên của cùng tác giả.
XEM CLIP
góc nhìn
Công tử Bạc Liêu – sự thật và giai thoại
Tác giả: Nhiều tác giả
Người gửi: Ẩn danh
Số trang: 11
Giới thiệu: Công tử Bạc Liêu là cụm từ dân gian ở miền Nam Việt Nam đặt ra vào cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 để chỉ các công tử, con của những gia đình giàu có sống ở tỉnh Bạc Liêu, trong thời kỳ xã hội Việt Nam thời Pháp thuộc. Thời đó, do việc phân chia lại ruộng đất, đã làm nảy sinh rất nhiều đại điền chủ ở vùng đất này. Theo phong trào khi ấy, các đại điền chủ, hào phú quyền quý khắp Nam Kỳ thường cho con lên Sài Gòn học ở các trường Pháp, thậm chí du học bên Pháp. Tuy nhiên, hầu hết các vị công tử giàu có này, ảnh hưởng bởi sự phồn hoa đô hội, sẵn tiền, nên thường đi vào con đường ăn chơi để thể hiện mình...
VÀO ĐỌC
Dòng thời gian
Ít tác phẩm nhất
Nhiều tác phẩm nhất